Vraagteken

Buiten op het gebouw van de middelbare school die ik tussen 1967 en 1974 bezocht, het Van der Waalslyceum aan de Mauritskade, stond een groot eenzaam vraagteken gekalkt. De combinatie van muur en witkalk duidde in dit tijdvak op protest (“Provo”, “VS weg uit Vietnam” e.d.) of was een uiting van bewondering (“Outsiders”); graffiti om zichzelfs willen bestond nog niet. Het vraagteken kon ik moeilijk plaatsen.

Toen ik een keer voor de schoolkrant een vraaggesprek voerde met Anton Oskamp, leraar Nederlands op onze school en prominent actief voor de Kritiese Leraren, kwam dat vraagteken in de praat te pas. Zo kwam ik te weten, dat het op last van, of misschien wel eigenhandig door de Kritiese Leraren daar geplaatst was. Andere scholen in Amsterdam hadden er ook eentje. Ik had inderdaad ook een vraagteken op de Van Deventer-mavo in de Indische Buurt gezien.

Ik vroeg Anton (kritiese leraren tuutwajeerde je) wat de betekenis was. Welnu, dat leerlingen bij het betreden van de school vraagtekens zouden zetten bij het hele schoolwezen. O, zei ik. Dat was niet bij mij opgekomen.

Alle leerlingen, en ook veel leraren, betraden de school via de achteringang op het schoolplein. Handig als je eerst je fiets, brommer of, in het geval van de leraren, je auto kwijt moest. De leerlingen hadden trouwens geen keus: het autoritaire schoolreglement verbood leerlingen het gebruik van de hoofdingang. En uitgerekend daar, links van de statige, hoge voordeur, stond dat vraagteken.